رهیافت نوین ارتقاء سطح امنیت شهر تهران با رویکرد پدافند غیرعامل

امروزه که انجام هرگونه اقدامی در سیستم پیچیده نظام شهری بدون بهره­گیری از ظرفیت­های درونی آن تقریبا غیر ممکن است. تجارب پیمایشی نگارندگان حاکی از آن است که ارتقاء سطح امنیت نیز در این امر مستثنی نیست و درواقع رویکرد­های متمرکز و از بالا به پایین جهت عملیاتی نمودن رهیافت­های مورد نیاز با هدف ارتقاء امنیت در عمل از سطح بالایی از موفقیت­ آمیزی برخوردار نمی­باشند. چرا که اگر محتوی شهر که همان ساکنین آن هستند، همگام با این رهیافت­ها نشود و جهت تحقق این رهیافت­ها درگیر نشود؛ محقق نمودن آن­ها نیازی مبرم به صرف هزینه­ های گزاف جهت اجرایی نمودن هریک از رهیافت­ها و انجام نظارت­های دائمی با هدف جلوگیری از هرگونه تخطی می­باشد. بنابراین ضروری است که جهت تحقق این امر به­دنبال رهیافت­هایی نوین بود. در این بین نتایج­ حاصل از تجارب نگارندگان و نظریات نوین حاکی از آن است که تنها رهیافت پیشرو تقسیم شهر به واحد­های محلی خرد و ایجاد انگیزه و هدف مشترک ارتقاء امنیت در ساکنین محلات به­ عنوان منفعت مشترک همه آنها و در ادامه، ارتقاء سطح امنیت در این واحد­ها با مشارکت ساکنین و درنهایت ارتقاء امنیت کل شهر به­واسطه تحقق سطح بالایی از امنیت در واحدهای خرد آن است. از مقوله ­های مهم در امر ارتقاء سطح امنیت مقوله ­های مربوط به عوامل کالبدی می‌باشد. در واقع وجود کالبدی با آسیب­پذیری حداقل دربرابر فجایع و برنامه ­ریزی آن به ­نحوی ­که انگیزه حملات نظامی در آن به حداقل برسد تاثیر بسزایی در افزایش امنیت ساکنین می­تواند داشته باشد. درمیان مقوله­ های کالبدی، مکانیابی مناسب کاربری­ های شاخص به­عنوان آن­دسته از کاربری­هایی که که نقش بسیار حساسی در آسیب­ پذیری شهر داشته و می­توان پس از فجایع به کمک آنها اراضی محدوده آسیب­دیده را مدیریت کرد؛ نقش بسیار مهمی را در ارتقاء سطح امنیت ایفا می­کند. در واقع ضروری است که با مشارکت ساکنین الگوی­ بهینه‎ای جهت قرارگیری این کاربری­های ارائه داد. الگویی که به­ واسطه درگیرنمودن ساکنین محله و وجود مقیاس خرد محلی تحقق­ پذیری آن با حداقل موانع همراه است. در این راستا در تحقیق پیش­رو سعی شده است که پس از بیان اصول مشارکت و محله­ گرایی و تدقیق این کاربری­ها، در محله­ای به­ عنوان نمونه کلیه کاربری­های شاخص مکان­یابی می­شوند که محله منتخب این تحقیق، محله باغ ­ملی واقع در منطقه12 تهران می­باشد و در نهایت شیوه تحقق این امر به ­واسطه مشارکت ساکنان ارائه شود.